به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ اردیبهشت ماه سال جاری حسین انتظامی رئیس کارگروه کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از باقی‌مانده کاغذ چاپ و تحریر و مطبوعات درگروه کالایی یک و بهره‌مندی از ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال جاری خبر داد،‌ پس از آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای بازنگری در فعالیت کارگروه کاغذ،‌ در دو حوزه معاونت فرهنگی و معاونت مطبوعاتی اقدام به شکل‌گیری دو کارگروه کاغذ در دو معاونت زیر مجموعه خود یعنی معاونت فرهنگی و معاونت مطبوعاتی کرد. در این راستا معاونت فرهنگی اعلام کرد که به منظور حفظ ثبات و پایداری نسبی اقتصاد نشر در شرایط پیش رو و همچنین نظارت بر نحوه تخصیص ارز برای واردات کاغذ و زینک و به تبع آن نظارت بر واردات، تخصیص، توزیع و مصرف کاغذ حوزه کتاب، “شیوه‌نامه اجرایی کارگروه کاغذ و زینک معاونت امور فرهنگی” تدوین و کارگروه فعالیت خود را آغاز کرد.

در نخستین اقدام معاونت فرهنگی فراخوان واردات کاغذ را منتشر و از کلیه واردکنندگان،‌ بازرگانان و تجار خواست که در صورت تمایل برای واردات کاغذ پیش قدم شوند. از زمان انتشار این فراخوان در ۱۲ خرداد ماه ۱۵ روز می‌گذرد،‌ برای بررسی اقدامات کارگروه کاغذ معاونت فرهنگی به سراغ ایوب دهقانکار مشاور اجرایی این معاونت رفتیم. دهقانکار از استقبال خوب واردکنندگان از این فراخوان سخن گفته است. استقبالی که موجب ثبت ۲۴ درخواست برای واردات ۱۵۰ هزار تن کاغذ چاپ و تحریر به کشور شده است. متن این گفت‌وگو به شرح ذیل است:

 آقای دهقانکار ابتدا درباره ساختار کارگروه تشکیل شده در معاونت توضیح بفرمایید؟

کارگروه کاغذ معاونت فرهنگی به منظور مستندسازی، رسیدگی و نظارت بر اداره کلیه امور اجرایی مربوط به فرآیند واردات، توزیع و نظارت بر مصرف کاغذ و زینک، در معاونت امور فرهنگی متشکل از معاون امور فرهنگی (رئیس کارگروه)، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی،‌ مدیرکل دفتر چاپ و نشر‌، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران آشنا، مدیر عامل موسسه خانه کتاب‌، مسئول حراست معاونت امور فرهنگی‌‌، رئیس اتحادیه لیتوگرافان تهران،‌ مدیرکل دفتر حقوقی و مالکیت معنوی‌،‌ مشاور اجرایی معاونت امور فرهنگی و مسئولان پیگیری کمیته‌های واردات، توزیع و نظارت تشکیل شده است.

رسیدگی و نظارت بر تمامی فرآیندهای اجرایی مناقصه، واردات (اعم از ثبت سفارشی، تخصیص و تأمین ارز و ترخیص)، هماهنگی و تعامل با وزارت صمت برای تأیید ثبت سفارش و بانک مرکزی جهت ترخیص ارز و گمرکات کشور برای ترخیص کاغذ و زینک، بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص تعیین قیمت پایه کاغذ و زینک براساس نرخ جهانی، تعیین شاخص‌های کیفی اطلاعیه یا مناقصه کاغذ و زینک، همکاری و تعامل با سازمان حمایت برای تعیین نرخ پایه قیمت کاغذ و زینک برای مصرف‌کنندگان، نظارت مستمر بر فعالیت کمیته‌های سه گانه واردات، توزیع و مصرف کاغذ و زینک از جمله وظایف این کارگروه تعیین شده است.

صنعت چاپ در آستانه ورشکستگی؛ صف‌های چند‌ متری برای خرید یک بسته کاغذ A4‌

این کارگروه ۳ کمیته دارد،‌ کمیته واردات،‌کمیته تخصیص و توزیع کاغذ و زینک و کمیته نظارت بر مصرف کاغذ و زینک. کمیته واردات وظایفی چون بررسی صلاحیت فنی، اعتباری و حقوقی واردکنندگان کاغذ و زینک، نظارت اجرایی و عملیاتی بر فرآیندهای واردات اعم از ثبت سفارش، تخصیص و تأمین ارز، تهیه مقدمات لازم جهت معرفی واردکنندگان به بانک مرکزی، تعامل و همکاری با وزارت صمت در خصوص تأیید فرآیند ثبت سفارشی، تعامل و همکاری با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و سازمان تعزیرات حکومتی درباره نظارت بر نحوه عملکرد شرکت‌های وارد کننده کاغذ و زینک، تعامل و همکاری با گمرک کشور در خصوص نحوه ترخیص کاغذ و زینک و  ایجاد سطح دسترسی برای واردکنندگان کاغذ به منظور ثبت اطلاعات و مشخصات کاغذ و زینک‌های وارد شده به گمرکات را بر عهده دارد.

کمیته تخصیص و توزیع کاغذ و زینک نیز وظایفی چون  بررسی درخواست‌های کاغذ و زینک ناشران در سامانه،  تصویب و تأیید سهمیه هر ناشر، صدور پیش فاکتور الکترونیکی کاغذ از طریق سامانه برای ناشران، بررسی و صحت‌سنجی اطلاعات و مشخصات کاغذهای وارداتی،  نظارت دقیق مؤثر بر ورود و خروج کاغذ و زینک به سامانه و ارائه گزارش هفتگی مانده کاغذ و زینک، ارائه گزارش آماری دریافت‌کنندگان با ذکر مشخصات کامل،‌ صدور حواله کاغذ و زینک براساس پیش فاکتور صادر شده به ناشران، ثبت و نگهداری تمامی سوابق مربوط به میزان کاغذ و زینک تحویلی به سامانه، حواله و سایر اسناد مثبته مربوط به واردکنندگان و دریافت‌کنندگان کاغذ واعلام کتبی نشانی انبارهای نگهداری کاغذ و زینک با ذکر موجودی به کارگروه را بر عهده دارد.

هم‌چجنین وظایف کمیته نظارت بر مصرف کاغذ و زینک نیز که با مشارکت اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران انجام می شود،‌ عبارت است از: انتخاب کارشناسان حوزه نشر به منظور نظارت بر مصرف کاغذ و زینک ناشران و صحت‌سنجی شمارگان کتاب، ثبت نتیجه گزارش نظارتی در سامانه‌،  تدوین کاربرگ نظارتی بر نحوه مصرف کاغذ و زینک، تعامل و همکاری با تشکل‌های صنفی استان‌ها به منظور تشکیل تیم‌های نظارتی در استان‌ها و نظارت همه‌جانبه بر نحوه تخصیص، توزیع و مصرف کاغذ و زینک در سامانه.

این کارگروه‌ها کار خود را آغاز کرده‌اند؟

بله‌، بعد از اینکه سیاست دولت بر این شد که ارز کاغذ هم‌چنان ارز دولتی باشد و معاونت‌های تخصصی فرهنگی و مطبوعات کار نظارت و امورات این کار را هر کدام مجزا  بر عهده بگیرند، ما به عنوان اولین اقدام در تاریخ ۱۲ خرداد ۹۸ اطلاعیه را صادر کردیم، اطلاعیه‌‌ای که در حقیقت فراخوانی بود برای تامین کاغذ نشر کتاب در بین وارد‌کنندگان و کسانی که می‌توانند کمک کنند کاغذ مورد نیاز نشر کشور را برای سال ۹۸ تامین کنیم.

در پاسخ به این فراخوان، تعداد ۲۴ درخواست به دبیرخانه واصل شد. ۲۴ شخص حقیقی یا حقوقی که بازرگان بودند، درخواست خود را برای واردات ۱۵۰ هزار تن کاغذ به کشور ارسال کردند،‌ برای ما این حجم از آمادگی جالب توجه بود،‌ چرا که طبق سهمیه بانک مرکزی و نیاز به کاغذ چاپ و تحریر در کشور ما تنها ۴۰ هزار تن نیاز داریم،‌ بنابراین خرسندیم که این ظرفیت برای واردات وجود دارد و باید گفتف  ناشران نباید نگران کمبود کاغذ باشند.

کمیته تخصصی نظارت بر واردات این ۲۴ درخواست را که در فاصله زمانی اعلام فراخوان تا پایان مهلت دریافت درخواست‌ها ارسال شده‌اند‌، بررسی کردند، پروفورم‌ها راچک کردند، قیمت‌ها را با قیمت جهانی کاغذ سنجیدند، حتی اعتبار واردکننده‌ها را با رتبه‌بندی موجود در سامانه وزارت صمت بررسی کرد تا ما با واردکننده‌های ضعیف مواجه نباشیم. در نهایت گزارش خود را به کارگروه اعلام کردند و کارگروه در جلسه روز گذشته خود واردات ۶ هزار و ۳۰۰ تن کاغذ چاپ و تحریر توسط ۴ واردکننده را تایید کرد.

مراحل بعدی شامل معرفی این افراد به بانک مرکزی و گرفتن تعهد و تضمین برای واردات کاغذ نیز به سرعت انجام خواهد شد تا ما ظرف ۴ ماه آینده این کاغذها را در کشور ترخیص کنیم. به ناشران اطمینان خاطر می‌دهم که با این سازو کار  هیچ نگرانی بابت تامین کاغذ در کشور وجود نخواهد داشت.

آقای دهقانکار این درست است که ما در ماه‌های آینده ۴۰ هزار تن را  به کشور وارد خواهیم کرد،‌ اما سیستم واردات کاغذ دو.لتی و توزیع ان سیستم قطره چکانی است و از این منظر ناشران در دسترسی به کاغذ بالاخره با محدودیت‌هایی مواجه هستند‌، بنابراین همواره نگرانی برای دیر رسیدن کاغذ برای چاپ کتاب از بابت ناشران وجود دارد.

به هر حال سیستم  تولید ناشران یک فرایند مستمر است‌، چرا که همه کتاب‌های یک سال ناشر در یک ماه منتشر نمی‌شود‌، پس ما هم به صورت مستمر کاغذ را توزیع خواهیم کرد و تلاش می‌کنیم مشکلی برای ناشران به وجود نیاید. نیاز سالانه ما به کاغذ ۴۰ هزار تن است‌، اگر این ۴۰ هزار تن را بر ۱۲ ماه سال تقسیم کنیم حدود ۳ هزار تن می‌شود.

همین حالا برخی از ناشران در تامین کاغذهای خود مانده‌اند و کارگروه هم چند روزی است کاغذی برای توزیع ندارد.

بله‌، هفته آینده به محض ترخیص ۳ هزار تن کاغذ از گمرک کارگروه کار توزیع را آغاز خواهد کرد.

 بودجه‌ای که بانک مرکزی برای واردات کاغذ در اختیار وزارت ارشاد قرار داده است،‌ چقدر است؟

۸۰ میلیون یورو است که ۴۰ میلیون آن برای کاغذ مطبوعات و ۴۰ میلیون برای کاغذ چاپ و نشر اختصاص یافته است.

چند روز پیش مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، تامین و توزیع تنظیم بازار وزارت صمت، تاریخ اخذ مابه‌التفاوت ریالی واردات «کره، حبوبات، چای و کاغذ» را از گروه یک به گروه ۲ اعلام کرد و ترخیص این کالاها پس از ماه رمضان با پرداخت مابه‌التفاوت ریالی امکانپذیر است. مگر قرار نبود،‌ ارز کاغذ ۴۲۰۰ تومانی باقی بماند؟

دولت از اواخر سال گذشته تصمیم گرفت که کاغذ را از ارز دولتی خارج و وارد فاز نیمایی کند،‌ اما با عنایت آقای جهانگیری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ارز کاغذ مصرف فرهنگی همان ۴۲۰۰ تومانی باقی ماند و مابقی جدا شده است.

 مگر تا پیش از این کاغذی جز کاغذ چاپ و تحریر و کاغذ مطبوعات هم ارز دولتی می‌گرفتند؟

بله،‌ همه کاغذ چاپ و تحریر صرف مصارف فرهنگی چون کتاب و مطبوعات نمی‌شد.